تسمه تایم چگونه کار می کند؟
موتور خودروها برای کارکرد صحیح به زمانبندی دقیق نیاز دارند. اگر این زمانبندی به درستی انجام نشود، اتومبیل شما به حرکت در نمی‌آید و سیکل احتراق در سیلندرها به خوبی عمل نمی‌کند.
چرخه ۴ مرحله‌ای موتورهای بنزینی زمانی به درستی اتفاق می‌افتد که مراحل آن در زمان مشخص خود انجام شوند و این باعث چرخش میل‌لنگ می‌شود. تسمه تایم یا تسمه تایمینگ، یک قطعه مهم در موتور است که به تنظیم این زمانبندی کمک می‌کند. در ادامه این مقاله تیونینگ طاهری می‌توانید با عملکرد و اهمیت این قطعه بیشتر آشنا شوید.
تسمه تایم چیست؟
تسمه تایم یک تسمه پلاستیکی است که در حقیقت رابط میان میل‌لنگ و میل‌سوپاپ (میل بادامک) محسوب می‌شود. یعنی طوری تنظیم شده که با چرخش میل‌لنگ، میل‌سوپاپ را هم می‌چرخاند و البته باعث حرکت سوپاپ‌ها می‌شود. تسمه تایم را باید جزوی از قطعات موتورهای احتراق داخلی به حساب آورد. قبل از تسمه تایم از زنجیر تایم در موتور اتومبیل‌ها استفاده می‌شد. استفاده از تسمه تایم را مربوط به سال ۱۹۴۵ می‌دانند، اما اولین بار حدود ۱۷ سال بعد و در سال ۱۹۶۲ در موتور یک اتومبیل به شکل انبوه از تسمه تایم استفاده شد. «گلاس ۱۰۰۴» یک خودروی آلمانی بود که تسمه تایم داشت و به میزان زیاد تولید شد.
بعد از آلمانی‌ها، این آمریکایی‌ها بودند که سراغ استفاده از این قطعه رفتند. ۴ سال بعد از آلمانی‌ها، یک شرکت خودروسازی آمریکایی به نام پونتیاک در سال ۱۹۶۶ از تسمه تایم در یکی از محصولات خود به نام پونتیاک تمپست استفاده کرد. درست در همان سال شرکت اتومبیل‌سازی انگلیسی واکسول هم سراغ استفاده از این قطعه در طراحی موتورهایش رفت و به ترتیب، استفاده از تسمه تایم در اتومبیل‌ها رایج شد.
تسمه تایم چطور کار می‌کند؟
چرخه چهارمرحله‌ای موتورهای احتراق داخلی شامل؛ ۱- مرحله مکش (پیستون در داخل سیلندر به پایین می‌رود، سوپاپ هوا باز می‌شود و مکش ایجاد شده به وسیله حرکت رو به پایین سیلندر باعث مکش مخلوط سوخت و هوا به داخل سیلندر می‌شود.)، ۲-مرحله تراکم (پیستون در داخل سیلندر بالا می‌رود، سوپاپ هوا بسته و مخلوط سوخت و هوا کمپرس می‌شود.)، ۳-مرحله توان (شمع جرقه می‌زند و مخلوط سوخت و هوا منفجر می‌شود. پیستون به سمت پایین رانده و همزمان سوپاپ دود باز می‌شود.)، ۴-مرحله تخلیه (پیستون به سمت بالا می‌آید و دود از محل سوپاپ دود خارج می‌شود.) است.
در این ۴ مرحله، زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ هوا و سوپاپ دود به وسیله تسمه تایم صورت می‌گیرد. در واقع تسمه تایم حرکت میل‌لنگ را به میل سوپاپ (میل بادامک) انتقال می‌‌دهد و میل سوپاپ هم سوپاپ‌ها را بالا و پایین می‌کند. اگر به خواهیم به عبارت دیگر چگونگی عملکرد تسمه تایم را توضیح دهیم باید بگویم که این قطعه با هماهنگ کردن سرعت چرخش میل‌لنگ با میل سوپاپ، زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها را تنظیم می‌کند. میل‌سوپاپ که به میل بادامک هم معروف است معمولا در سر سیلندر اتومبیل قرار دارد، امام ممکن است در برخی از اتومبیل‌ها، طراحان جای دیگری از موتور را به این قطعه اختصاص داده باشند.
از آنجایی که کار تسمه تایم تنظیم زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها است، هرگونه لغزش این تسمه روی فولی متصل به میل‌لنگ یا میل سوپاپ باعث اشکال در عملکرد موتور می‌شود، به همین دلیل روی این تسمه دندانه‌هایی وجود دارد که این دندانه‌ها روی فولی‌های دندانه‌دار قرار می‌گیرد و بدینوسیله هیچ لغزشی صورت نمی‌گیرد. وجود همین دندانه‌ها باعث شده که نصب کردن تسمه تایم به سادگی تسمه‌های دیگر مثل تسمه دینام نباشد. کافی است تسمه تایم چند دندانه جابه‌جا نصب شود یا اساس این دندانه‌ها در محلی اشتباه قرار گیرند، آن وقت آسیبی جدی به موتور وارد خواهد شد. به همین دلیل تعویض تسمه تایم باید توسط یک مکانیک و تعمیرکار حرفه‌ای انجام شود و انجام این کار را نباید به هر کسی سپرد. در موتورهای چهارزمانه، به ازای هر دو دوری که میل‌لنگ می‌چرخد، میل سوپاپ یک دور خواهد چرخید که این هماهنگی به واسطه تسمه تایم انجام می‌شود.